Wij willen #RacismeUitSchool!
21/03/2024
Op de Internationale Dag tegen Racisme vragen we dringend een expliciet en duurzaam antiracismebeleid in het onderwijs.
Uit een bevraging van de Scholierenkoepel bleek dat maar liefst 47% van de 11.072 bevraagde jongeren al getuige was van racisme in het secundair onderwijs. Eén op vijf van de scholieren ervaarde zelf al racisme binnen het onderwijs; bij leerlingen met ouders van niet-Europese afkomst stijgt dit tot een op twee scholieren. We vinden dat de impact daarvan nog steeds te veel onderschat en geminimaliseerd wordt. Racisme is niet relatief en jongeren zijn er niet gevoeliger voor geworden. We roepen beleidsmakers op om de signalen van jongeren serieus te nemen en om dringend harder op te treden tegen racisme en discriminatie op school.
“De gevolgen van racisme in het onderwijs worden vaak onderschat. Het beïnvloedt niet alleen de schoolprestaties van leerlingen, maar ook hun motivatie, zelfbeeld, toekomstperspectieven en kansen. We verliezen hier elke dag kansen mee als samenleving. Een veilige schoolomgeving is essentieel voor de persoonlijke groei, sociale mobiliteit, democratische participatie en het versterken van sociale cohesie, vooral voor jongeren met een diverse etnische achtergrond en uit minderheidsgroepen.”
Leerlingen worden nog te vaak geconfronteerd met negatieve stereotypen over hun etnische achtergrond, wat leidt tot discriminatie en vooroordelen van medeleerlingen en leraren. Net daarom is het van groot belang dat raciale stereotypen in onderwijsmateriaal worden aangepakt, zoals recent de prenten in lesmateriaal waar mensen met Afrikaanse afkomst worden afgebeeld in kleine hutjes. Eveneens werd in december aangekondigd dat School Zonder Racisme, een vzw die leerkrachten en leerlingen hielp om met racisme in de klas om te gaan, failliet ging, mede door stopzetting van haar subsidies. Een groot gemis volgens ons, want leerkrachten verdienen meer ondersteuning om racisme in de klas aan te pakken.
We pleiten al veel langer voor concrete maatregelen tegen racisme op school. In 2019 al formuleerde we aanbevelingen in het advies 'kansen op school'. Naast het streven naar meer diversiteit bij leerkrachten, benadrukken we het belang van een inhoudelijke en transversale benadering van diversiteit in de lerarenopleiding. Dat betekent voor ons ook een duidelijke plek om laagdrempelig melding te maken van discriminatie en racisme op élke school. We verwijzen hierbij naar de geactualiseerde engagementsverklaring uit 2014 ‘Diversiteit als meerwaarde’ waarin elke onderwijspartner mee steun gaf aan de strijd tegen discriminatie en racisme. Iedereen op school moet zonder angst voor negatieve gevolgen melding kunnen maken van racistische uitspraken en daden en weten wat daarmee gedaan zal worden. Daarnaast is er meer inzet nodig voor het bestrijden van vooroordelen, stereotyperingen en moet elke leraar ten aanzien van elk kind en jongere hoge verwachtingen koesteren.
We willen dat er meer actie komt!
Als leraren zich moeten kunnen focussen op lesgeven, hebben ze nood aan ondersteuning over antiracismebeleid op school. Leraren vragen hier zelf om en hebben dit nodig. De vzw die dit ondersteunde, School Zonder Racisme, kan niet meer actief zijn werk doen. Zorg voor een alternatief en kwalitatieve ondersteuning rond de bestrijding van racisme op school.
Elke klas die zonder leraar zit voor een vak, zit vol gemiste kansen. Zet actief in op een divers lerarenkorps, zoals het regeerakkoord in 2019 voorschreef, en open de dialoog met onderwijskoepels hiervoor verder. We hebben elke straffe leraar nodig.
Verspreid actief de mogelijkheid om via de Kwaliteitsalliantie stereotypes in schoolboeken te melden, zowel door leerlingen als leraren. Onderwijsvrijheid wordt niet waargemaakt met racisme en stereotypes dus we vragen uitgeverijen fouten onmiddellijk recht te zetten.
Racisme is niet relatief, getuigenissen van jonge mensen leren ons bij over een realiteit. We zijn niet gevoeliger geworden dan vroeger, we moeten de oorzaak aanpakken. Zorg dat leerlingen én leraren goed weten waar ze racistisch gedrag kunnen melden, en weten dat er ook iets zal gebeuren met hun melding. We steunen de oproep van de Scholierenkoepel om duidelijke sancties in alle schoolreglementen op te nemen en zijn blij dat de onderwijsinspecties hierop zullen toezien.
Voer mee actie!
Deel vandaag jouw getuigenis met #RacismeUitSchool op sociale media en tag ons met @VlaamseJeugdraad en geef zo een krachtig signaal naar beleidsmakers dat er voor racisme geen plaats meer mag zijn op onze schoolbanken!