Duurzame Mobiliteit

Kinderen en jongeren zijn zachte, actieve en dus duurzame gebruikers. Ze verplaatsen zich veel meer dan volwassenen te voet of met de fiets en ze behoren tot de belangrijkste gebruikers van het openbaar vervoer. De sterke afname van de autonome mobiliteit van kinderen en jongeren in de voorbije decennia toont aan dat het mobiliteitsbeleid te weinig rekening houdt met hun aparte mobiliteit. We merken vooral dat ouders meer en meer rondrijden om de kinderen op hun bestemming te brengen. Kinderen en jongeren zijn steeds ouder wanneer ze voor het eerst alleen op straat komen, te voet of met de fiets.

Bovendien speelt een eigen auto voor veel Vlamingen een belangrijke rol in hun dagelijkse mobiliteit. Veel gezinnen hebben meerdere wagens en dagelijks staan we in ellenlange files. Salariswagens worden jaarlijks voor 2 miljard euro gesubsidieerd en de OESO schatte de totaalkosten van verkeersopstoppingen op 1 à 2 procent van ons bbp (bruto binnenlands product). Op het vlak van verkeersveiligheid gaat België heel traag de goede richting uit, maar we doen het nog altijd niet goed in vergelijking met de rest van Europa (2015: plaats 20 op 28 landen, op het vlak van het aantal doden per 1.000.000 inwoners).

Liefst 1 op de 5 van de jongeren die in 2019 slachtoffer waren van een verkeersongeval (!), of 125 jongeren tussen de 20 en 29 jaar, stierf daaraan. (Vias, 2020)

Het advies kwam tot stand in samenwerking met een straffe groep van een tiental vrijwilligers in de werkgroep Duurzame Mobiliteit. Zij gingen in gesprek met heel wat stakeholders (NMBS, De Lijn, MIVB, VAB, TreinTramBus, …) en leerden heel wat bij van verschillende experts (Fietsberaad, Taxistop, lokale mobiliteitsambtenaren, European Passengers’ Federation, Netwerk Duurzame Mobiliteit …). Ook werd tijdens de coronaperiode aan 350 jongeren naar hun mening over mobiliteit gevraagd, via een indicatieve onlinebevraging. We organiseerden in de aanloop van ons verkiezingstraject in de zomer van 2020 een grote leefwereldbevraging bij meer dan 1000 jongeren. Daar kwam mobiliteit in de top 5 terecht van thema’s die jongeren wakker houden. Deze bronnen en kwalitatieve analyses vormen de basis voor het uitwerken van ons advies

1. Mobiliteit is beleving voor kinderen en jongeren.

2. Kinderen en jongeren moeten zich zo zelfstandig mogelijk kunnen verplaatsen onafhankelijk van hun ouders of andere volwassenen.

3. Het STOP-principe – Stappers, Trappers, Openbaar vervoer, Personenvervoer – is vanuit duurzaam oogpunt de aangewezen volgorde.

4. Verkeersveiligheid voor kinderen en jongeren is een absolute prioriteit.

5. Participatie van burgers in het mobiliteitsbeleid is cruciaal.

1. Stimuleer lokale besturen om op een integrale manier aan de slag te gaan om werk te maken van jeugdvriendelijke mobiliteit. Dat doen ze door mobiliteitskamers uit te werken en verbindingsweefsel te creëren, gekoppeld aan groen-blauwe netwerken.
   

2. Breid de focus van het mobiliteitsbeleid en de vervoerregiowerking uit van veilig schoolverkeer naar autonoom verkeer voor kinderen en jongeren.
   

3. Geef voorrang aan de fiets en zorg voor een vlotte verplaatsing door kwaliteitsvol onderhoud van fietspaden, slimme verkeerslichten en voldoende fietspadcapaciteit voor andere en nieuwe vormen van voortbewegingstoestellen (skates, rolstoel, steps …)
   

4. Hou combimobiliteit van deur tot deur betaalbaar voor kinderen en jongeren.
   

5. Maak werk van één gratis en gebruiksvriendelijke applicatie om gebruikers toegang te geven tot verschillende vervoersmodi en zorg dat kinderen en jongeren met enkele klikken hun route kunnen plannen en betalen.
   

6. Zorg ervoor dat de kostprijs van een internationale treinreis kan concurreren met de kostprijs van een vliegticket, zodat jongeren een betaalbare en tegelijk duurzame keuze kunnen maken.
   

7. Geef als lokale, Vlaamse en federale overheid het goede voorbeeld door een duurzaam reisbeleid uit te werken en voor afstanden binnen Europa tot 800 kilometer de trein te nemen.