Anonieme getuigenis: Mijn ervaring in de psychiatrie tijdens de COVID-19 pandemie

Eind januari belandde ik na een suïcidepoging in de psychiatrie. Via het spoed kwam ik binnen op de PAAZ (dat is de psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis), waar ik twee weken verbleef. Een PAAZ biedt korte residentiële opnames aan bij psychiatrische crisissen. Tijdens mijn verblijf op deze afdeling zat ik samen met mensen met angst-, verslavings- en eetproblematieken of mensen die een suïcidepoging ondernamen. Veel mensen op deze afdeling worden doorverwezen naar gespecialiseerde psychiatrische centra. Zoals het psychiatrisch centrum waar ik nu verblijf. Alle problematieken en leeftijdscategoriëen komen er bijeen, van minderjarigen tot 80+’ers. Bijna alle PAAZ afdelingen sluiten nu om plaats te ruimen voor coronapatiënten.

Ondertussen verblijf ik in volledige opname op een afdeling gespecialiseerd in jongvolwassenen. Ik ben een van de weinige gelukkigen die op dit moment de psychische hulp krijgt die nodig is. Want ook in de psychiatrie zijn de gevolgen van de Corona epidemie verregaand. Al meer dan een week lang gebeuren er geen nieuwe opnames meer en dit zal gedurende de hele ‘lockdown’ periode zo blijven. Alle vormen van ambulante hulp en dagtherapie werden opgeschort. Veel mensen die psychisch kwetsbaar zijn hebben net nu hulp nodig. Alles valt stilt en de wachttijden worden nog langer. De enige manier om op dit ogenblik nog opgenomen te worden in de psychiatrie is via crisisopnames. Die crisisopname gebeurt enkel wanneer hulpverleners inschatten dat jij een direct gevaar vormt voor jezelf of anderen. 

Ik ben één van de lucky few. Maar ook op mijn zorgtraject heeft de Corona pandemie een impact. Iedereen op mijn afdeling kreeg de volgende keuze. Naar huis gaan of in opname blijven en je familie minstens 5 weken niet zien. Ondertussen spreken ze al van 8 tot 10 weken. Ook ons therapieprogramma ziet er helemaal anders uit. Therapieën worden afgelast, gaan maar om de twee weken door of ingekort omdat we nog maar per 4 therapiesessies mogen volgen. 

Het personeel hier doet wat ze kunnen. Maar ook daar zijn er nu al tekorten. Zo vielen er afgelopen week al kinesisten, therapeuten en maatschappelijke assistenten in voor verpleging. In een briefing vertelden ze ons dat kinesisten, maatschappelijk assistenten en poetsvrouwen ons indien nodig therapie zouden kunnen geven. Stuk voor stuk mensen die doen wat ze kunnen. Maar ook mensen die hier niet voor opgeleid zijn.

Doordat er geen nieuwe opnames meer plaatsvinden op mijn afdeling zijn er nu verschillende bedden leeg. Deze lege bedden kunnen in de loop van de Corona pandemie enkel opgevuld worden met crisisopnames. Terwijl deze afdeling daar niet voor bedoeld is. Zo hebben wij geen isolatiekamer waar mensen in kunnen overnachten. Door deze maatregelen bestaat de kans dat mijn afdeling van een open naar een gesloten afdeling verandert. Dit wil zeggen dat ik en de andere jongvolwassenen die hier liggen niet meer vrij naar buiten kunnen. We weten als patiënten niet of dit effectief zo zal zijn en wanneer dit zou gebeuren. Er zijn veel onduidelijkheden. Wat op veel medepatiënten zorgt voor extra angsten en stress. Zo kan het in extreme situaties zelfs zijn dat onze verpleegkundigen opgevorderd worden om te helpen op Corona-afdelingen.

Ondanks mijn lange historie van therapeutische begeleiding en meerdere diagnoses kwam ik nergens in aanmerking voor urgente hulp. Ik heb het geluk en de pech dat ik altijd ‘normaal’ en ‘functioneel’ lijk naar anderen toe. Ik studeer nog, ik geef nog leiding in een jeugdbeweging en ik had tot net voor mijn opname een studentenjob. Tijdens mijn lange zoektocht naar een psycholoog kreeg ik  antwoorden die varieerden van ‘wij kunnen pas nieuwe patiënten behandelen vanaf januari’ tot ‘er is geen plaats meer voor jou op onze wachtlijst’.

Na bijna 5 maanden op zoek te zijn geweest naar professionele hulp, was ik nog steeds niet verder geraakt dan de wachtlijsten. Het hoefde niet meer voor mij. Ik nam een overdosis. Ook daarna bleef ik op de wachtlijst staan. Als ik voordien nog niet op de wachtlijst had gestaan had ik na maximum drie weken crisisopvang op een PAAZ terug naar huis gemoeten. Maar nu komt zelfs deze kortdurende crisisopvang voor mensen die een suïcidepoging ondernemen in gedrang.

De wachttijden voor mijn afdeling waren voor Corona al meer dan 4 maand. België is het land in West-Europa met de hoogste suïcidecijfers. Er was voor Corona al een groot tekort aan bedden in de psychiatrie en zeker voor jongvolwassenen. Afhankelijk van hoe lang de lockdown nog duurt zullen de wachtlijsten niet alleen langer worden maar komt er bovenop de al veel te lange wachttijden nog eens minstens 5 weken bij.

Ik wil me niet inbeelden wat de effecten van deze wekenlange quarantaine zullen zijn op leeftijdsgenoten die het nu al moeilijk hebben. Of voor diegenen die naar een psycholoog gingen of in dagtherapie kwamen voor wie nu alles wegvalt. 

L. is een pseudoniem voor de naam van de auteur. De schrijfster van deze blogpost is bekend bij de medewerkers van de Vlaamse Jeugdraad. Dit verhaal werd met haar toestemming gedeeld op onze website en is niet bestemd voor verder gebruik.