header.back to home

De afgelopen dagen is bijzonder veel gezegd en geschreven over het verschil in de quarantaineregels op school voor gevaccineerde versus niet-gevaccineerde scholieren. Dat onderscheid wordt nu steeds duidelijker omdat het, na een nieuwe reeks versoepelingen, een van de laatste geldende quarantaineregels in het onderwijs is. Dat die regel daarom nu ook steeds luider in vraag wordt gesteld, is niet meer dan logisch.

Want de argumenten die wij de afgelopen dagen hoorden uit de monden van ministers en beleidsmakers, maken het zonneklaar: voor het handhaven van dit onderscheid wordt te weinig rekening gehouden met het perspectief en de context van de jongeren zelf. Ons verbaast het niet: het is allesbehalve de eerste keer dat dit gebeurt. Als het erop aankomt, dan wegen de belangen van kinderen en jongeren altijd net iets lichter in de weegschaal van de maatregelen. Die vaststelling blijft ook na twee jaar pandemie zeer pijnlijk, want terwijl kinderen en jongeren zelden (zwaar) ziek worden door corona, zijn zij net de groep burgers die volop in ontwikkeling zijn en het meest nood hebben aan alles wat door de pandemie zo sterk wordt beknot: samenkomen, elkaar ontmoeten, bijleren, experimenteren, ontdekken…

Stock Corona

Voor we verder gaan is het belangrijk dat we eerst het volgende nogmaals benadrukken: het belang en de waarde van vaccinatiecampagne willen en zullen we nooit in twijfel trekken, en ook jongeren kunnen hierin hun steentje bijdragen om anderen te beschermen. Maar zolang er geen algemene vaccinatieverplichting bestaat, moeten beleidskeuzes over het eventueel anders behandelen van gevaccineerde versus ongevaccineerde mensen zéér strikt en rigoureus worden afgewogen aan de grondrechten die elke mens heeft. En die redenering geldt des te meer als we het hebben over de grondrechten van kinderen en jongeren.

Van solidariteit naar…

Doorheen de voorbije twee jaren is solidariteit bijna onafgebroken het codewoord geweest voor het rechtvaardigen van de genomen maatregelen. Bij uitstek ten opzichte van kinderen en jongeren, die zelf veel minder ziek worden, was het stokpaardje: “doe het niet voor jezelf, maar voor de kwetsbaren om je heen, je grootouders, je familie”. Het duurde bijzonder lang vooraleer alle offers die kinderen en jongeren moesten maken op dezelfde hoogte werden geplaatst. Zowel hun fysieke als psychische integriteit en welzijn kregen het zeer zwaar te verduren. We durven ondertussen gelukkig stellen dat de maatschappelijke consensus is dat de balans lange tijd te hard overhelde naar het loutere indijken van het virus, en dat nu meer aandacht gaat naar andere menselijke basisbehoeften zoals sociaal contact, uitlaatkleppen en zelfontplooiing.

Ook toen de vaccinatiecampagne zijn langverwachte intrede deed, werd ten aanzien van jongeren opnieuw hetzelfde argument gebruikt: “je bent niet verplicht, maar laat je toch maar prikken, zo bescherm je je omgeving”. Tijdens de zomer van 2021 draaide de vaccinatiecampagne voor jongeren op volle toeren, maar werd ook het Covid Safe Ticket ingevoerd voor buitenevenementen. Ook kinderen vanaf 12 jaar hadden dat certificaat nodig.

corona

Zowel het CST als de huidige maatregelen in het onderwijs zijn discriminerend voor jongeren die niet gevaccineerd zijn; in de praktijk zijn dat in grote mate kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties. Het CST discrimineert omdat het financiële drempels introduceerde (de kost van PCR-testen om tot evenementen toegelaten te worden) dan wel gewoon de toegang ontzegde (omdat die financiële kost niet te dragen viel). De huidige maatregelen in het onderwijs discrimineren omdat ongevaccineerde jongeren na een hoogrisicocontact hun recht op onderwijs geschonden zien; afstandsonderwijs is namelijk in bijzonder veel gevallen gewoon geen realiteit meer.

Loze beloftes?

In zijn advies van 9 juli 2021 over de vaccinatie vanaf 12 jaar stelde de Hoge Gezondheidsraad het scherp en helder: de vaccinatiestatus van kinderen en jongeren “mag in geen geval hun rechten en vrijheden beperken. Dit geldt voor de schoolsector (organisatie van tests, opsporing, quarantainemaatregelen, enz.) maar ook voor alle andere gebieden van het sociale leven van kinderen en adolescenten”. Vlak voor de start van het nieuwe schooljaar beloofde minister van Onderwijs Ben Weyts om niet aan vaccindiscriminatie te doen. Omdat lang niet elk kind en jongere al de kans kreeg zich te laten vaccineren, maar ook omdat tot en met 15 jaar het ouderlijk gezag geldt.

Kinderen en jongeren blijven in grote mate afhankelijk van de beslissingen van hun ouders, in vele gevallen bepalen die ook of er wel of geen vaccinatie wordt toegediend. Toch besloten de beleidsmakers om sinds dit jaar 12- tot 17-jarigen in essentie te beschouwen als volwassenen, die stuk voor stuk een eigen keuze kunnen maken. Een essentieel argument van beleidsmakers hiervoor is dat het belangrijk is dat kinderen en jongeren zich laten vaccineren, voor zichzelf en hun omgeving.

(lees verder onder de afbeelding)

stock-headline-corona.png

Evengoed zijn er jongeren die bewust, al dan niet in samenspraak met hun ouders, er niet voor kiezen om gevaccineerd te worden. Momenteel woedt het debat enorm over of niet-gevaccineerde mensen geweerd mogen worden van bepaalde plekken in de samenleving, maar via de huidige maatregelen in het onderwijs worden niet-gevaccineerde jongeren nu al in de feiten hun recht op onderwijs en samenkomst ontzegd. Terwijl ook die jongeren niet gediscrimineerd mogen worden omwille van een weloverwogen keuze.

Voor kinderen jonger dan 12 is de meest recente belofte dat voor hen nooit een onderscheid gemaakt zal worden op basis van vaccinatiestatus. Is dit wél een belofte die nooit gebroken zal worden? Wat wanneer het overgrote merendeel van de kinderen gevaccineerd is, maar de pandemie nog steeds nadrukkelijk aanwezig blijft? Wie zegt dat ook dan niet in naam van het indijken van het virus toch maar een onderscheid gemaakt zal worden tussen gevaccineerde en ongevaccineerde kinderen?

Dus beste beleidsmakers, hoe staan we ervoor?

De rechten van kinderen en jongeren zijn geen optioneel menu bij het afwegen van maatregelen die aan de hele bevolking worden opgelegd. Het kinderrechtenverdrag beschermt alle minderjarige kinderen – en dus niet enkel de -12-jarigen waar beleidsmakers de grens trekken in de maatregelen –, is juridisch bindend en elke overheid dient zich er op elk moment aan te houden. Voor de tweede keer in een half jaar tijd wordt het niet-disciriminatiebeginsel, vastgelegd in artikel 1 van het Kinderrechtenverdrag, opzij geschoven.

De rechten van kinderen en jongeren moeten te allen tijde gevrijwaard én aan een hogere standaard afgemeten worden, want ze zijn – toch op dit punt – nog steeds niet zomaar gelijk te stellen aan volwassenen. Kinderen en jongeren horen zich volop te kunnen ontwikkelen, en dat ontnemen we hen nu door hen al te gemakkelijk kansen op onderwijs, samenkomst, experiment en gewoon 'jong zijn' te ontzeggen.

Wat nu en het afgelopen half jaar blijkt, is dat de beloftes van beleidsmakers aan kinderen en jongeren - dat ze geen negatieve gevolgen van de vaccinatiecampagne en bijhorende maatregelen zullen voelen - verbazend snel vergeten worden als het erop aankomt. Over de langetermijnsimpact van de ingrijpende maatregelen op kinderen en jongeren horen we beleidsmakers nog veel te weinig.

Zijn we nog steeds gewoon collateral damage wanneer puntje bij paaltje komt?

Deze tekst kwam tot stand door samenwerking tussen de Vlaamse Jeugdraad en Bataljong.

Ook interessant...

Welkom Coronabarometer!

Vandaag vieren we de langverwachte geboorte van de coronabarometer.
  • #Corona
  • #Actua
  • #Jeugdwerk
Nieuwtje

Advies Wijzigingsdecreet Jeugddelinquentie

Op verzoek van Hilde Crevits, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Ge...
  • #Goed in je Vel
  • #Gelijke Kansen
Advies

Mondmaskers en Megafonen: Onze stem gaat niet meer in lockdown

Kinderen en jongeren moeten centraal staat in de relance en na corona. Met dit advies maken we de rekening op van de voorbije maan...
Advies