Toekomst van Werk
Werk is een belangrijk thema voor jongeren. De overgang van onderwijs naar werk loopt vaak niet over rozen. Dat kaartten we al aan in ons advies ‘Toegang tot werk’ dat we schreven in 2017. Jongeren zijn door hun leeftijd en gebrek aan ervaring vaak kwetsbaar op de arbeidsmarkt, zeker in crisisperiodes zoals nu. Met de Vlaamse Jeugdraad willen we inzetten op een inclusieve arbeidsmarkt die ‘jongerenproof’ is, nu en in de toekomst.
Het advies belicht het brede thema van jongeren op de arbeidsmarkt en probeert mee antwoorden te geven voor een duurzame, toekomstgerichte arbeidsmarkt. Het richt zich naar verschillende stakeholders als de Vlaamse en federale regering, werkgevers en vakbonden.
Het advies focust op een aantal thema’s rond (de toekomst van) werk die jongeren zelf belangrijk vinden:
welzijn, zingeving en motivatie
een inkomen verwerven
levenslang leren en loopbaancompetenties
werk-privébalans
einde loopbaan
“Ik heb het er enorm moeilijk mee om dingen te doen die niet overeenstemmen met m’n eigen waarden. Ik kan niet anders dan trouw zijn aan m’n eigen waarden anders ga ik verhongeren.”
Belangrijke cijfers
Dit advies stoelt onder andere op het onderzoek ‘Noden, behoeftes en toekomstperspectieven van jongeren op de arbeidsmarkt’ van De Ambrassade. Enkele interessante vaststellingen hieruit:
De overgrote meerderheid van de werkende jongeren voelt zich vandaag goed op het werk. Jongeren doen hun job graag en voelen zich in staat om hun job goed te doen. Toch zijn er ook jongeren (ongeveer één op de tien) bij wie dat niet het geval is. Opvallend is dat het vooral gaat om jongeren die aangeven moeilijk rond te komen. Een aantal jongeren ervaart stress, een onaangename werksfeer of krijgt geen appreciatie.
Een goed loon staat voor jongeren in de top drie bij hun keuze voor een werkgever. Bij werkzoekende jongeren staat een goed loon zelfs helemaal bovenaan. Andere vormen van extralegale verloning (maaltijdcheques, maar ook een bedrijfswagen) zijn daarentegen niet doorslaggevend bij de keuze voor een job. De verloning zelf is dus voor veel jongeren wel een belangrijke factor.
Een aanzienlijk deel van de bevraagde jongeren is al overtuigd van het belang van levenslang leren, aangezien bijna drie op de vier (70,7%) het belangrijk vinden om zich hun hele leven te blijven bijscholen.
Jongeren konden zes grote domeinen rangschikken (werk, familie, vrienden, vrije tijd, politiek en geloof) naargelang hoeveel belang ze hechten aan het desbetreffende domein in hun leven. Daaruit bleek dat 59,6 procent van de bevraagde jongeren familie op de eerste plaats zette, en voor 92 procent van de jongeren stond dat in de top drie. Voor 12,6 procent van de jongeren komt werk op de eerste plaats in hun leven. 63,1 procent zet het in de top drie. Bovendien verkiest ruim één op de vier jongeren parttime boven fulltime werken.
Belangrijkste adviespunten.
Zet in op een doorgedreven visie en beleid rond welzijn van de werknemer die ook jonge werknemers ten goede komt. Maak werk van betere ondersteuning op de werkvloer met een specifieke focus op jongeren. Geef jonge werknemers een aanspreekpunt of vertrouwenspersoon bij wie ze terechtkunnen.
Onderzoek de mogelijkheid voor de invoering van een startersinkomen voor jongeren tussen 18 en 25 jaar.
Creëer een (financieel) aantrekkelijk ondernemersstatuut dat elke jongere die dat wenst toelaat om ondernemer te worden. Lanceer de ‘ondernemerstijd’.
Stimuleer een leercultuur op de werkvloer waarbij leren, ontwikkelen en uitwisselen onder collega’s onderdeel vormt van het werk. Zet in op persoonlijke begeleiding en coaching in loopbaankeuzes en -ontwikkeling vanaf de schoolloopbaan. Stimuleer leren op individueel niveau via persoonlijke incentives zoals de uitbouw van de leerrekening.
Stimuleer de ontwikkeling van flexibele arbeidsregelingen die werknemers in staat stellen hun werktijden zelf te bepalen zonder dat dat ten koste gaat van de levensstandaard of de kwaliteit van het werk.