Mijn eerst VN-conferentie als jongerenvertegenwoordiger, een dubbel gevoel
Simon Sterck
Afgelopen week was ik 4 dagen in Nicosia (Cyprus) om deel te nemen aan de 9th Environment for Europe Ministerial Conference. Dit evenement werd georganiseerd door de UNECE, the United Nations Economic Commission for Europe. Dit jaar lag de focus van de conferentie vooral op klimaateducatie en duurzaam toerisme. Het was de eerste keer dat ik als VN-jongerenvertegenwoordiger duurzame ontwikkeling bij de Vlaamse Jeugdraad deelnam aan een VN-conferentie. Uitgerust na de vele indrukken probeer ik hier kort mijn bevindingen neer te pennen.
Een positieve noot.
Beginnen wil ik met een positieve noot. Volgens mij is er nog nooit op zo’n hoog niveau over klimaateducatie en circulaire economie gepraat. Een teken dat de roep om actie van wetenschappers, jongeren en NGO’s wel degelijk impact heeft. Los van het feit dat er geen Belgische ministers zijn afgekomen, waren er wel al een 70-tal andere Europese klimaat- en onderwijsministers aanwezig. Dat is op zich echt een verwezenlijking. Klimaat staat op de agenda. Een stap in de juiste richting.
Maar, en nu komt er een grote maar, die ik ga proberen uiteen te zetten in drie punten.
Ten eerste haal ik een punt aan die de conferentie voor mij mentaal heel zwaar heeft gemaakt. Ik hoorde het al van andere, meer ervarene klimaatactivisten, al snap ik nu hun statement volledig: No more empty promises!
Na het tiende land die dingen belooft tijdens de plenaire sessie, onthaalt door grandioos applaus, begin je een patroon te herkennen. Men zegt eerst iets over hoe begaan hun land is met de toekomst, hoe goed ze al bezig zijn rond het klimaat, bedanken hier en daar wat mensen en maken dan nog enkele vage beloftes. Ze beloven dingen zoals: “Onze scholen zullen nog meer inzetten op klimaateducatie”, “We gaan beginnen praten over een plan”, “We starten intern een werkgroep op” en ga zo maar door.
Op het eerste gezicht klinkt dat altijd mooi en wordt het onthaald met een warm applaus. Het zijn beloften waar je niet tegen kan zijn. Voilà, de micro gaat uit en het volgende land kan beginnen. Maar wat gaat er nu concreet veranderen en welke acties gaan er echt in gang schieten? Vraagtekens. Ondertussen gaan “ze” verder met het leventje zoals het was.
En dat brengt me mooi bij het tweede punt: Walk the talk, practice what you preach. Heel kort: je kan niet het volste engagement gaan uitroepen om dan een half uurtje later op het diner een goedgevuld bord vlees te eten. Dit doen ze dan met een glas wijn in de hand, tijdens een lachend onderonsje alsof er niets aan de hand is. Zeker een klimaatconferentie moet zelf zo klimaatvriendelijk georganiseerd worden. Dan spreek ik niet over enkele katoenen totebags uitdelen, waardoor ‘klimaatactie’ weer gereduceerd wordt tot een marketingcampagne. Ook bijvoorbeeld 1000 mensen laten overvliegen naar een eiland in de middellandse zee vind ik een vreemde reflex bij de keuze van locatie.
Toch heb ik nu, wel met wat vliegschaamte, de beslissing genomen om op het vliegtuig te stappen en deel te nemen aan de conferentie. Dit alles omdat ik geloof in jeugd die op alle niveaus het beleid mee vormgeeft.
Dat is dus mijn derde punt: Échte jeugdparticipatie. 3%, zo een dertig mensen dus, van alle aanwezigen was onder de dertig op deze conferentie. Zo een 12-tal was onder de 25. Een zeer klein aantal, een onder-gerepresenteerde groep van de maatschappij.
Jongeren die uit verschillende landen komen en toch allemaal zeer geëngageerd zijn, hoge verwachtingen hadden en zich naar het einde toe eerder gebruikt voelden. Jongeren nodig je niet uit om er een foto mee te maken, eens te vermelden in een ‘lege’ speech of om er over te praten.
Neen, jongeren nodig je uit als volwaardige gesprekspartner, als out-of the-box-denker, als iemand met engagement en ideeën. Dat is echte jeugdparticipatie en dat is in de realiteit nog niet het geval.
Door een kleine coalitie te vormen met de aanwezige medejongeren en een gezonde dosis lobbywerk hebben we dit uiteindelijk wel kunnen aankaarten tijdens een korte tussenkomst die we hielden tijdens de slotsessie van de conferentie. Natuurlijk weer onthaald met groot applaus, camera’s en enkele grote beloften, hoe kan het ook anders. Hopelijk deze keer geen empty promises en zullen ze hun talk wel degelijk walken.
Wordt vervolgd.
Na mijn eerste VN-conferentie besluit ik dus dat er wel al rond de juiste thema’s wordt gepraat, al zijn er nog werkpunten. Er moet nog actie naast de beloftes volgen, wil ik meer consequent gedrag zien en kan jeugdparticipatie nog ongelooflijk hard groeien.
De volgende grote klimaatconferentie is de COP27 in Sharm-el-Sheik, waar veel jongeren aanwezig zullen zijn en waar ongetwijfeld ook veel beloofd zal worden. We houden de beleidsmakers in de gaten en blijven ondertussen constructief in actie komen.
