Wat is er nog gebeurd met ons advies wonen?

Het Vlaamse woonbeleid heeft de afgelopen maanden enkele stappen gezet waarop we de nadruk legden in ons advies wonen. Een belangrijk hoogtepunt is de recente uitspraak van het Grondwettelijk Hof, die een grote impact heeft gehad op het beleid met betrekking tot sociale huisvesting en lokale besturen die meer willen doen dan het bindend sociaal objectief.

Daarnaast komen er bijkomende budgetten voor geconventioneerde huur, in woningen voorzien door private initiatiefnemers en woonmaatschappijen. Dit kan kansen biedt voor betaalbare huurwoningen. We zijn blij dat er stappen gezet worden door het beleid, na de enorme inspanningen van het middenveld, actoren in het woonbeleid en jeugdorganisaties om de uitdagingen rond huisvesting mee aan te pakken. Hieronder enkele actuele stappen, waarover we het ook gehad hebben bij een recent bezoek bij Minister Diependaele, minister van Wonen in de Vlaamse Regering.

Grondwettelijk Hof en de toekomst van sociale huisvesting

Het Grondwettelijk Hof heeft onlangs een belangrijke uitspraak gedaan over het sociale huurbeleid in Vlaanderen, Steden en gemeenten die al meer dan 15% sociale woningen t.o.v. het aantal huishoudens hadden, konden geen bijkomende subsidies meer krijgen voor extra sociale woningen. Hoewel slechts een klein aandeel gemeenten hier al boven zat, en heel wat gemeenten nog een weg te gaan hebben, zorgde dit toch voor het signaal dat lokale besturen niet méér hoefden te doen aan sociale woningbeleid eens ze enkele minima behaald hadden. Vandaag halen heel wat steden en gemeenten zelfs hun sociaal bindend objectief (BSO) niet, dat lager ligt dan die 15%.

Het Grondwettelijk Hof heeft nu bepaald dat de 15% norm niet grondwettelijk is. We hopen dan ook dat meer lokale besturen zullen intekenen op de huidige oproep, waarmee zeker nog sociale woningen kunnen voorzien worden, zodat het aantal sociale woningen verder kan worden uitgebreid.

We kijken daarnaast mee uit naar het nieuwe bindend sociaal objectief en hopen dat dit zal leiden tot een goede verspreiding van woningen maar vooral ook tot een toename van het aantal beschikbare woningen. We pleiten dan ook voor aantrekkelijke stimulansen én bindende maatregelen om lokale besturen te motiveren en verplichten om bij te dragen aan de bouw van sociale huurwoningen.

Geconventioneerde huur

In ons advies bespraken we de mogelijkheden binnen geconventioneerde huur en de kritische aandachtspunten om ervoor te zorgen dat woningen binnen geconventioneerde huur, en dus gesubsidieerd door de Vlaamse overheid, wel degelijk terecht komen bij de meest kwetsbare mensen en gezinnen. Met de nieuwe oproep sinds 1 juli 2023 kunnen zowel private initiatiefnemers als woonmaatschappijen rekenen op subsidies om meer betaalbare woningen te realiseren. Belangrijk voor de Vlaamse Jeugdraad; De huurprijzen moeten echt betaalbaar zijn, gezien de verbouwende of bouwende partijen gesteund worden door de overheid, én de woningen moeten ten goede komen aan de meest kwetsbare huurders.

Wat nu nog?

Het Vlaamse woonbeleid zet stappen, en we volgen die graag verder van dichtbij op. We krijgen signalen van kinderen en jongeren in kwetsbare woonsituaties, van jeugdwerkorganisaties en blijven dus nauw betrokken op beleidsstappen. We herhalen de belangrijke noden rond een tekort aan sociale woningen, onderlijnen de noden aan beleid rond dak- en thuisloosheid en zijn hierin ook betrokken bij beleid.

De uitspraken van het Grondwettelijk Hof hebben gezorgd voor nieuwe kansen in de sociale huisvesting en we hopen ook dat personen en gezinnen in de meest kwetsbare situaties vooruit zullen gaan door de geconventioneerde huur. Er is nog heel wat werk aan de winkel, maar we zetten mee in op de stappen die genomen worden door de Vlaamse Regering en Wonen In Vlaanderen. We hebben geen tijd te verliezen.