Nergens thuis: De complexiteit van thuisloosheid van kinderen en jongeren.
Manon Quinet
Ongeveer 895 000 mensen in Europa hebben geen veilige plek waar ze zich thuis voelen. Ik zeg bewust niet: 895 000 mensen slapen op straat. De realiteit is immers veel complexer.
Denk maar aan alle mensen die in een woning wonen waar ze onveilig zijn omdat er voortdurend huiselijk geweld dreigt, omdat ze door financiële zorgen elk moment hun huis moeten verlaten, omdat er schimmel op de muur staat of omdat de wind door alle kieren en ramen raast. Denk aan alle kinderen en jongeren die van voorlopige slaapplek naar voorlopige slaapplek surfen: bij vrienden op zetel, bij een tante op de zolder of bij een maatschappelijk werker ‘voor één nachtje’. En dan hebben we het nog niet over alle Europese burgers die moeten vluchten voor gewelddadige conflicten, de gevolgen van klimaatverandering of die zich niet veilig voelen om zichzelf te zijn in hun land.
Dit cijfer gaat dus over ontelbare verschillende situaties en verhalen, en is dan ook niet makkelijk te verbeteren. Dat houdt ons bij de Vlaamse Jeugdraad niet tegen om mee te zoeken naar oplossingen, en gelukkig gebeurt er vandaag ook al heel veel. Zoals bij Betonne Jeugd, een jeugdorganisatie in Antwerpen dat jongeren in armoede een plek geeft om jong te zijn, om je te amuseren, om elkaar te steunen én om informatie te delen over waar je veilig kunt slapen, kunt eten of je gsm kunt opladen. YAR Vlaanderen zet zich met vrijwilligers in om jongeren in de bijzondere jeugdzorg die bijna op eigen benen komen, te coachen en te zorgen dat ze niet overboord vallen in deze wereld.
Saamo zorgt op verschillende manieren in leegstaande woningen voor een aantal woonplekken voor jongeren waar ze tegelijk ook begeleiding krijgen. Organisaties zoals Arktos, Groep Intro of Uit de Marge werken elke dag met jongeren om samen naar woonplekken te zoeken, hen mee te loodsen door het complexe oerwoud aan regelgeving en signalen door te geven aan (lokale) beleidsmakers. Maatschappelijk werkers, medewerkers van CAW’s, OCMW’s, huizen van het kind, JAC’s en zoveel anderen zetten zich voortdurend in om te voorkomen dat onveilige woonplekken of dak- en thuisloosheid een levenslange impact hebben op (jonge) mensen. En ook lokale buurtcomités, architecten, ruimtelijk planners, projectontwikkelaars en gemeenteraden zetten in op beter. Meer leefbare buurten, plekken met groen en speelruimte voor kinderen en jongeren, er wordt gepland, gezocht naar oplossingen, flexibel nagedacht en er worden kleine stappen vooruit gezet.
Dat is nodig. Onderzoek toont aan dat de impact van een onveilige woonsituatie een gigantische impact heeft op de start van je leven. Het tast elk onderdeel van je leven als jong persoon aan. Een moeilijkere start van het leven blijft later zijn impact tonen. Zo betreft het naast mentaal en fysiek welzijn ook de kansen op een goede studie wat zich vertaalt in makkelijker een job vinden. Al deze zaken zijn nauw verbonden met je netwerk. Dat vandaag nog steeds 23,3% van de kinderen en jongeren in Brussel opgroeit in armoede, legt een gigantische druk op de toekomst van de jongeren in ons land. Zij verdienen een kans op jong zijn zonder zorgen.
Daarom kijken we vooruit en eisen elke dag beter. Maatschappelijk werkers, jeugdwerkers, artsen, leraren, architecten, planners en therapeuten zetten zich elke dag weer in om deze problematieken aan te kaarten en op te lossen. Dat vragen we ook van onze beleidsmakers. Om samen te werken voor die 895 duizend Europeanen zonder veilige thuis. Binnen en buiten onze grenzen.
Daarom kijken we vooruit en eisen elke dag beter. Maatschappelijk werkers, jeugdwerkers, artsen, leraren, architecten, planners en therapeuten zetten zich elke dag weer in om deze problematieken aan te kaarten en op te lossen. Dat vragen we ook van onze beleidsmakers.
Het cijfer hierboven is een combinatie van tellingen doorheen Europa van mensen die in ruwe omstandigheden slapen, die in nachtopvang overnachten of die in tijdelijke accomodaties wonen (hier lees je het volledige rapport: https://www.feantsa.org/public/user/Resources/reports/2023/OVERVIEW/Rapport_EN.pdf).
Zit je nog met vragen? Alle meningen, verhalen, verzoeken zijn altijd welkom bij ons! Stuur een berichtje via onze website, op Instagram of Facebook. Zo geef je mee input voor ons nieuwste advies en zoeken we samen een weg naar leefbaar wonen voor kinderen en jongeren.