75 jaar VN: hoe zou onze “droom-VN” eruitzien?
Lina Achour
Vorig weekend was het de internationale dag van het multilateralisme. Naar aanleiding hiervan blikken we terug op 75 jaar VN. Lina nam als junior VN-jongerenvertegenwoordiger jeugdbeleid deel aan het SDG FORUM 2020 waar ze als één van de “Belgian voices on UN75” was uitgenodigd om te reflecteren over 75 jaar VN. Ze was ook één van de panelisten tijdens een publieksevent in Gent rond 75 jaar VN georganiseerd door VVN. Voor deze blogpost baseerde ze zich op de speeches en inzichten die ze tijdens deze events heeft gedeeld. Het uitgangspunt was: wat zijn werkpunten voor de VN vanuit een jongerenperspectief en hoe zou onze “droom- VN” eruitzien?
De Reddertjes.
De Verenigde Naties vieren hun 75ste verjaardag! Ik ben nog niet eens een derde zo oud, maar wel al vele jaren gepassioneerd door de VN. Mijn passie voor de VN begon al toen ik ongeveer zeven jaar oud was en ik voor de zoveelste keer naar de tekenfilm "De Reddertjes" keek. De film gaat over twee muizen, Bernard en Bianca, die op missie worden gestuurd door de Rescue Aid Society, een soort Verenigde Naties, om een ontvoerd weesmeisje te redden. Muizen van over de hele wereld verzamelen in een kelder in New York en uiteindelijk wordt het meisje gered!
Wat mij fascineerde was hoe kleine vertegenwoordigers van verschillende landen, die elk op zichzelf niet zo sterk waren, grootse dingen konden realiseren door samen te werken. Dit is werkelijk waar multilateralisme, ofwel samenwerkingen tussen meerdere partijen, om draait!
Toen ik de film onlangs herbekeek met mijn broertje viel me echter het gebrek aan jonge muizen in de Algemene Vergadering op. Helaas is dit ook een afspiegeling van de realiteit. De wereld telt vandaag de grootste generatie jongeren in de geschiedenis! En toch hebben veel jongeren het gevoel dat ze niet serieus worden genomen, dat hun stem niet doordringt tot de VN en dat er gewoon niet naar hen wordt geluisterd. Daarom wil ik naar aanleiding van 75 jaar VN een aantal werkpunten bespreken en mogelijke oplossingen formuleren vanuit een jongerenperspectief.
1. Meer aandacht voor jongerenparticipatie.
Ten eerste zou er in onze “droom-VN” meer aandacht moeten zijn voor jongerenparticipatie. Op 9 september 2020 vond de UN75 Youth Plenary online plaats. Het was nogal paradoxaal dat jongerenparticipatie het onderwerp van dat evenement was, terwijl het "participatieve" aspect beperkt bleef tot een chatbox waar de kijkers vragen konden stellen die uiteindelijk amper aan bod zijn gekomen… Dit was echt een gemiste kans! Zelfs Antonio Guterres gaf toe dat er nog wat werk aan de winkel is: "De VN luistert naar de jeugd, maar we moeten institutionele mechanismen creëren die effectieve deelname aan de besluitvorming mogelijk maken."
We zouden een soort jongerenvergadering kunnen creëren. Dit zou een comité kunnen zijn waar jongeren bijvoorbeeld elke maand samenkomen om na te denken over thema's zoals jeugdwerkloosheid als gevolg van de huidige COVID-19 crisis, jongerenbetrokkenheid of de uitdaging van de klimaatcrisis die ons natuurlijk allen aangaat. Op die manier zouden jeugd(gerelateerde) thema's en jeugdinitiatieven geen uitzondering zijn zoals bij de resolutie over Jeugd, Vrede en Veiligheid, maar zouden ze echt een volwaardige plaats krijgen op de wereldagenda.
Er werden al belangrijke stappen ondernomen zoals de oprichting van de Office of the Secretary-General’s Envoy on Youth Envoy -met Jayathma Wickramanayake, die dient als brugfiguur tussen de VN en jongeren van de wereld- of nog de Youth Advisory Group on Climate Change. Deze veranderingen tonen dat we de goede richting uitgaan, maar nemen niet weg dat er meer kan en moet worden gedaan. We weten allemaal dat hervormingen in het algemeen niet zo eenvoudig zijn en dat, a fortiori, hervormingen binnen een organisatie als de VN, met 193 landen, zeker niet vanzelfsprekend zijn. Toch geloof ik dat de VN hieraan zal moeten werken als zij voor de komende generaties relevant en geloofwaardig wil blijven.
2. Een VN-jongerenvertegenwoordiger voor elk land.
Ten tweede zou in onze “droom-VN” elk land een VN-jongerenvertegenwoordiger moeten hebben die de belangen van de jeugd van zijn of haar land kan behartigen. Ik hoor u al denken: is dat niet al het geval? Helaas niet! Ik ben één van de VN-jongerenvertegenwoordigers van België, maar veel landen hebben er geen. De Westerse landen zijn disproportioneel vertegenwoordigd, vaak - maar niet uitsluitend - door een gebrek aan middelen in sommige landen. In 2018 sponsorde Nederland de eerste VN-jongerenvertegenwoordiger van Afghanistan om naar New York te gaan. Dergelijke initiatieven moeten zeker meer worden aangemoedigd.
Op 29 maart 2021 organiseerde de UN Foundation, o.a. in samenwerking met UNDESA, een evenement over wat het VN-jongerenvertegenwoordigersprogramma juist inhoudt. Ik had de eer om de Franstalige break-out room te leiden en kreeg achteraf verschillende mails van jongeren die geïnteresseerd zijn om zelf zo’n programma op te starten in hun respectievelijke landen. Blijvend communiceren naar jongeren, zeker uit andere landen, over het VN-jongerenvertegenwoordigersprogramma is cruciaal en één van de prioriteiten tijdens mijn mandaat.
3. Meer aandacht voor diversiteit
Ten derde zou er in onze “droom-VN” meer aandacht moeten zijn voor diversiteit. Na de lancering van een wereldwijde enquête bleek de oproep voor meer inclusiviteit en diversiteit in de VN ook duidelijk uit het VN75-rapport. Historisch gezien heeft de VN een eerder westerse oorsprong. Dit manifesteert zich het meest in de VN-veiligheidsraad waar vijf permanente leden een vetorecht hebben. Er is al veel inkt gevloeid over hervormingen binnen de VN (Veiligheidsraad) en deze zijn zeker niet voor morgen.
Een andere manier om de diversiteit binnen de VN te verhogen is het aanpakken van de onbetaalde stages die nog steeds een grote drempel vormen voor zo veel ambitieuze jongeren vol potentieel. Het spreekt voor zich dat slechts een bepaalde categorie jongeren zich die stages daadwerkelijk kan veroorloven en dat vaak jongeren met een migratieachtergrond en/of met een zwakkere sociaaleconomische achtergrond worden uitgesloten. Een stage van minimum drie maanden in New York, Wenen of Genève is gewoonweg niet voor iedereen financieel haalbaar. De stages toegankelijker maken door de financiële situatie van de kandidaten niet zo'n grote rol te laten spelen is cruciaal om meer diversiteit in de VN te creëren en vooral om zoveel talent, dat broodnodig is, niet verloren te laten gaan.
4. We moeten sneller kennis maken met de waarden en de missie van de VN.
Ten slotte zouden in onze “droom-VN” de waarden en de missie van de VN nog meer van jongs af aan bekend moeten worden gemaakt en worden gedeeld, bijvoorbeeld op school. Als VN-jongerenvertegenwoordiger merkte ik hoe weinig sommige jongeren weten over de VN, laat staan over de 17 belangrijke Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s). Tijdens mijn mandaat is dat zeker één van mijn prioriteiten. Dit is iets wat bereikt kan worden en wat ook al gedaan wordt door middel van workshops in scholen - zoals al gepland is in samenwerking met de FOD Buitenlandse Zaken-, door evenementen te organiseren, via sociale mediakanalen…
Of we kunnen ook alle kinderen de film "De Reddertjes" laten kijken. Op die manier krijgen ze misschien ook al van jongs af aan de passie voor het multilateralisme en de VN mee!