Focus nu toch op het behalen van die SDG’s.
Simon Sterck
10 juli 2023, Jean en ik staan voor een gigantisch glazen gebouw in New York. We houden een blauwe badge in onze handen, de felbegeerde VN-delegatiebadge. We zijn de enige twee jongeren in de Belgische delegatie van het High Level Political Forum (HLPF), dé jaarlijkse internationale top rond duurzame ontwikkeling.
Jean heeft een schriftje van Forum des Jeunes bij de hand, ik heb sokken van de Vlaamse Jeugdraad aan. Samen zijn we bij de Verenigde Naties om de stem van de Belgische kinderen, jongeren en hun organisaties te vertegenwoordigen. De tien dagen die volgden zullen we met onze blauwe badge dat hoge glazen gebouw, het hoofdkwartier van de VN, nog vaak binnenwandelen. Graag deel ik enkele reflecties.
SDG-watte?
De SDG’s, de internationale duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, zijn ambitieus en mooi vormgegeven in 2015. Misschien leerde je er wel over op school: elke doelstelling in een andere kleur; 17 in totaal om tegen 2030 te behalen. Voorbeelden zijn geen honger meer, armoede tegengaan, goede gezondheid, kwaliteitsvol onderwijs, vrede en veiligheid of klimaatverandering beperken, … Ze volbrengen zorgt dus voor een betere wereld en toekomst voor veel mensen.
We zijn nu, anno 2023, halverwege de termijn om de doelstellingen te behalen. Toch is maar 12 procent van alle (sub)doelstellingen de juiste richting aan het opgaan. Dat betekent dat 88 procent dat niet doet.
Nochtans, als je de speechen van tijdens het HLPF zou geloven, lijkt het bijna dat alle landen op pad zijn om alle ambities te behalen. Enkele mooie projecten worden toegelicht, ze zeggen iets over het belang van de SDG’s en afsluiten wordt gedaan met een pakkende quote.
Vage beloften en bureaucratische inefficiëntie
Maar goed, speechen is ook slechts het officiële gedeelte, daar hoort wat theater bij. In de wandelgangen gebeurt het échte werk. Bij een kop koffie (of chocomelk), tijdens lunch, op een receptie of eens op café; daar leer je het meest bij en daar kunnen wij als jongeren het zwaarst wegen op het internationale duurzame ontwikkelingsbeleid. Jean en ik hebben dus met enorm veel jongeren, delegatieleden en diplomaten gesproken.
In Greta Thunberg’s 'Het Klimaatboek' las ik dat onze leiders om de zoveel tijd een aantal beloften maken en vage, niet-bindende en ver in de toekomst gelegen doelen vaststellen. Dat merkte ik afgelopen weken ook in New York. Naar aanleiding van de Summit of the Future, die in september zal plaatsvinden, zijn er al stemmen aan het opgaan om nieuwe duurzaamheidsdoelstellingen op te stellen voor na 2030. First things first: focus nu op het behalen van die SDG’s die er al zijn.
In België heb ik de indruk dat vooral Vlaanderen de slechte leerling van de SDG-klas is. Er is veel bespaard op mensen en projecten. Aangezien de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen zo breed zijn, zitten ze verspreid over veel verschillende departementen. Het lijkt er sterk op dat er weinig wordt gecoördineerd over de verschillende departementen, maar ook over de overheden heen.
Bevoegdheidsverdeling en de haal- en betaalbaarheid van doelstelling zouden geen uitvluchten mogen zijn om onze toekomst op het spel te zetten. Er is nood aan coördinatie en strategie, alleen zo kunnen we de doelstellingen behalen. Dit is geen oproep voor meer bureaucratische inefficiëntie, juist wel een vraag naar efficiëntie. De middelen die worden ingezet kunnen zo tenminste dezelfde richting opgaan en iets bereiken.
België op de internationale rooster gelegd
Dit jaar was een belangrijk jaar voor België, ze moest haar Voluntary National Review (VNR) presenteren. Hierin heeft elk land om de 5 jaar de kans om in een rapport te presenteren waar ze staat in het behalen van de SDG’s. Het moet een heuse opgave zijn geweest om één rapport te schrijven met zeven verschillende overheden.
Jean en ik hebben meegewerkt aan het hoofdstuk van het middenveld. Het is goed dat we in deze tweede VNR van België ook een stem kregen. Al kan het nog beter, in Ierland kreeg de jeugd een volledig eigen hoofdstuk. Iets om bij de volgende VNR binnen vijf jaar voor te strijden.
We werden positief verrast door de zelf-kritische presentatie die door België gegeven was. Veel landen zetten (letterlijk) een promotievideo van hun land op, over hoe mooi hun natuur, cultuur, water en noem maar op is. De presentatie was kritisch, al mocht het rapport zelf dat wel wat meer zijn.
De jeugd aan het woord
Vanuit het middenveld mochten Jean en ik samen de VN toespreken na de presentatie van België. We somden in onze speech verschillende focuspunten op die belangrijk zijn bij de twee jeugdraden en andere middenveldorganisaties. We willen:
veel grotere ambitie in klimaatbeleid,
een welvaartsmodel voor alle mensen dat opereert binnen planetaire grenzen,
een herziend belastingstelsel dat eerlijk is en klimaatrechtvaardigheid voor alle mensen ondersteunt,
betaalbare, toegankelijke en schone huisvesting,
milieuvriendelijke voedsel- en landbouwsystemen,
inclusief en efficiënt openbaar vervoer,
verminderde ongelijkheid,
grotere inzet voor mensenrechten, internationale solidariteit en ontwikkelingsfinanciering.
Na onze interventie zei iemand uit de delegatie me al lachend dat we enkel zo kritisch konden zijn omdat we in een democratie leven en dat we daar maar blij over moeten zijn. Ik geloof dan ook dat wij als jongeren die democratie moeten gebruiken. SDG’s gaan vooral over ons en het is echt belangrijk dat onze stem wordt gehoord. Ga stemmen bij de volgende verkiezingen, informeer je hiervoor goed (via bijvoorbeeld 't is aan u!), betoog eens, kijk hoe op je school rond SDG’s wordt gewerkt en probeer er zelf over bij te leren.
Samenwerken om het verschil te maken
Laat ons vermijden dat we collectief verlamd raken op het duurzame ontwikkelingsbeleid. Door te dromen van SDG’s en mooie beloften te maken verandert er nog niets. We zijn vandaag halfweg de termijn van de SDG’s. De president van ECOSOC zei dat het slecht nieuws is dat we al halfweg zijn, maar dat goed nieuws is dat we nog maar halfweg zijn.
Laten we dus samenwerken aan een duurzame samenleving, als jongeren kunnen we echt het verschil maken.
Heb jij ideeën over hoe wij kunnen werken aan de SDG’s, of vind je bepaalde thema’s extra belangrijk? Neem dan zeker contact op!