Proefproject in Antwerpen: Elektronische Controle voor jonge delinquenten, wat vinden wij daarvan?

Een jaar geleden schreven we een advies over veranderingen in het decreet, jeugddelinqentierecht voor jonge mensen die strafbare feiten hebben gemaakt. We hebben toen ook gesproken over elektronische controle. Vandaag lazen we in de krant over een testproject in Antwerpen. De Vlaamse regering gaat voor het eerst een soort proeftraject organiseren waarbij jongeren een enkelband kunnen opgelegd krijgen van de jeugdrechter in Antwerpen. Het Vlaams Centrum voor Elektronisch Toezicht (VCET) krijgt extra personeel om tot 80 jongeren een jaar lang op te volgen via een gps-tracker. De jongeren in kwestie krijgen een traject op maat met een uurrooster en specifieke afspraken. Samen met intensieve persoonlijke begeleiding , ook voor de ouders, voogden of begeleiders.

We zijn blij om te horen dat de Vlaamse beleidsmakers onze aandachtspunten over het helpen van jongeren die iets fout doen serieus nemen. De nood aan intensieve begeleiding, die we in ons advies aanhaalden, is meegenomen in de uitwerking van dit proefproject.  We vinden dat elektronische controle niet alleen kan werken, maar altijd samen moet gaan met hulp voor jongeren en hun familie. Straf geven is niet genoeg. Deze jongeren hebben ondersteuning en begeleiding nodig om hun leven vorm te geven en positieve keuzes te maken.

We zien ook wel dat een enkelband soms kan helpen. De jongeren missen zo geen school, kunnen nog wat vrij bewegen en hebben een duidelijke regel. Maar het is belangrijk dat ze niet vernederd worden. Anders duwen we ze nog verder weg van de samenleving.

We hopen dat dit project voldoende tijd krijgt om grondig in de praktijk te worden gebracht. Het invoeren van enkelbanden kan snel en eenvoudig, maar het voorzien van pedagogische begeleiding vraagt investeringen in mensen, opleiding en tijd. Ook moeten er genoeg plekken zijn voor jongeren die hulp nodig hebben. Deze faciliteiten zouden eigenlijk altijd beschikbaar moeten zijn, liefst ook voordat ze strafbare feiten plegen.

Tot slot willen we benadrukken dat de elektronische monitoring een maatregel van vrijheidsberoving is en blijft. We hebben daarbij nog steeds enkele bedenkingen:  

• Een elektronische controle maakt het leven van jongeren en hun familie moeilijker. Jongeren moeten veel meer thuis blijven, wat voor spanning kan zorgen in het gezin. Zeker als je in een context van armoede of in een kwetsbare situatie woont.

• We maken ons nog steeds zorgen dat het meer gebruiken van enkelbanden kan zorgen voor te zware straffen en dat meer jongeren voor kleine overtredingen streng worden aangepakt. 

• Het dragen van een enkelband kan jongeren ook in de problemen brengen als ze weer mee willen doen in de samenleving. Mensen zien meteen dat ze anders zijn. Dit kan ervoor zorgen dat het moeilijker wordt voor jongeren om weer mee te doen.

We moeten jongeren die fouten maken niet behandelen alsof ze zware criminelen zijn. Jongeren dragen allemaal verantwoordelijkheid voor hun acties, en krijgen gepaste sancties als dat nodig is- laat ons vooral inzetten op hen begeleiden zodat ze geen nieuwe feiten plegen en terug écht deel worden van de samenleving.